بهاره طاهری

نوجوانی یکی از مهم ترین و حساس ترین دوره های رشدی است. در این سن فرزندتان تغییرات قبل توجهی را در ابعاد مختلف جسمی، روانی، شناختی و اجتماعی تجربه می کند.

اگر به عنوان یک والد از مهم ترین تغییرات دوره ی بلوغ آگاه باشید، می توانید به خوبی وارد دنیای ذهنی فرزندتان شوید و دوران پر تلاطم نوجوانی را با موفقیت سپری کنید.

حیطه های طلایی تغییر

به طور کلی نوجوان شما در سه حیطه ی اصلی دچار تغییر و تحولات بنیادین می شود.

• حیطه ی شناختی (ذهنی)

تغییر در حیطه ی شناختی به این معناست که فرزند نوجوان شما، شبیه به یک کودک فکر نمی کند.

در حقیقت تفکر دوران نوجوانی از مرحله ی عملیات عینی وارد مرحله ی عملیات ذهنی می شود و نوجوان می تواند در مورد انتزاعی ترین مسایل نیز فکر کند.

در همین دوران است که نوجوانان نیازمند یافتن معنایی برای هستی می شوند، سوالات فلسفی زیادی در مورد دنیا و خدا می پرسند و نصیحت و توصیه ی صرف نمی تواند پاسخ گوی آن ها باشد.

• حیطه ی جسمی و زیستی

تغییرات جسمی، دامنه ی وسیعی ازتغییرات هورمونی و ظاهری در دختران و پسران را در بر می گیرد که آن ها را برای ورود به دوره ی بزرگسالی آماده می کند.

• حیطه ی اجتماعی

تغییرات اجتماعی بلوغ نیز طیف وسیعی از رفتارهای جدید مانند احساس بی همتایی و منحصر به فرد بودن، تمایل به ارزش های اخلاقی برتر را در فرزندتان ایجاد می کند.

نشانه های بلوغ را بیشتر بشناسید

تغییر و تحولات نوجوانان در این مقطع رشدی حساس بسیار وسیع است.

بسیاری از والدین با ناآگاهی از تغییرات ایجاد شده، ممکن است به فرزندشان برچسب بزنند، او را سرزنش و یا طرد کنند و در مجموع احساسی از درک نشدن را به نوجوان القا کنند.

جرقه های بلوغ جسمی در دختران و پسران

در این سن نوجوانان پسر علایمی از جمله رویش مو در صورت، پیدایش جوش، دورگه شدن صدا، احتلام و رویش موهای زاید بدن را نشان می دهند.

در دختران نیز علامی مانند بم شدن صدا، تجربه ی اولین قاعدگی، رشد موهای زاید و ظهور علایم ثانویه ی جنسی مشهود است.

بلوغ عاطفی چه علایمی دارد؟

رسش عاطفی در نوجوانان معمولا با هیجاناتی مانند اضطراب، دلهره، گذشت و فداکاری، توجه طلبی، گوشه گیری و یاس، پرخاشگری و احساس گناه مشخص می شود.

نوجوانان در این دوره ی رشدی، دستخوش تغییرات عاطفی متعددی می شوند که ناآگاهی والدین از نحوه ی برخورد صحیح با آن ها می تواند دردسر ساز شود.

به عنوان مثال، اگر نوجوان تان تمایل یادی به عمل کردن طبق مد روز دارد، لازم است ریشه ی این رفتار را در توجه طلبی او بررسی کنید.

نوجوان شما قصد آسیب رساندن به شما و آبروی تان را ندارد و بر اساس اقتضائات سنی اش رفتار می کند.

به عنوان یک والد در صورتی که به خوبی به او توجه کنید و از تشویق و تایید و بیان ویژگی های مثبتش استفاده کنید، نیاز او به توجه طلبی ارضا شده و رفتارهای عجیب کمتری را بروز خواهد داد.

در حقیقت نحوه ی مقابله با خشم، اضطراب، گوشه گیری و یا بی حوصلگی کودک، نیازمند آن است که اطلاعات تان را در این زمینه افزایش دهید تا کمتر دچار بحران شوید.

منبع : نوجوانان و تغییرات دوران بلوغ

• کودکان خردسال به نشانه ای اشاره می کند که شامل حرفی از نام او است و فریاد می زند«پدر این اسم من است!) یا روی قطعه کاغذی چیزی خط خطی می کند و با غرور اعلام می کند که من نوشتم«مادر بزرگم را دوست دارم» ، این آغاز راه او برای موفق شدن به عنوان کتاب خوان و نویسنده است. همچنین، او نشان می دهد که می داند صورت نوشتاری، بخش مهمی از زندگی روزانه است. آگاهی از صورت نوشتاری و الفبا، دریافت ها و برداشت های اولیه کودکان است که زبان نوشتاری معنی و مفهوم را به خود به همراه دارد. همچنین، این ها مهارت هایی هستند که می تواند با شادی و نشاط و به طور هدفمندی در دوره پیش دبستانی القا شود. به علاوه، این ها مهارت هایی هستند که می بایست در پیش دبستانی برای آن دسته از کودکانی که هیچ امکانات و موقعیت های دیگری برای یادگیری آنها ندارند، پرورش داده شود.

• آگاهی صورت نوشتاری و الفبا چیست؟

• عنصر اساسی بنیادی رشد سوادآموزی زود هنگام کودکان در قلمروی آگاهی صورت نوشتاری و الفبا قرار دارد. این قلمرو شامل تعدادی از مهارت های حساس و مهم ، مانند دانش قراردادهای کتاب(مثلا توانایی تشخیص عنوان کتاب)، قرار دادهای صورت نوشتاری(مانند جهت راست به چپ نوشتن در فارسی)، مفهوم حرف و واژه (مثل توانایی تطبیق واژه های نوشته شده با واژه های گفتاری) و دانش الفبا(شناخت ویژگی ها و نام های حروف الفبا) است.

• قراردادهای کتاب:

• کودک می تواند ………….. را شناسایی کند.

• روی جلد کتاب

• پشت جلدکتاب

• عنوان کتاب

• عنوان صفحه

• نقش نویسنده

• نقش طراح/ عکاس

• قراردادهای صورت نوشتاری:

• کودک می تواند………………………. را شناسایی کند.

• خط بالایی صورت نوشتاری در صفحه

• خط پایینی صورت نوشتاری در صفحه

• پیشروی راست به چپ نوشتار (در فارسی)

• کودک می داند چگونه ………………………….. به خط بعدی برود

• مسیر صورت نوشتاری در صفحه را دنبال کند

• واژه ها را در صفحه بشمارد

• حروف را در یک واژه بشمارد

• دانش الفبا

• کودک می تواند ………………….. را شناسایی کند/ نام ببرد.

• هر حرف در یک صفحه

• یک حرف خاص/ حروف خاص در صفحه

• یک حرف از نام خودش

• تمام حروف در نام کوچکش

• تطبیق صدا- نماد یک حرف یا حروف

• به طور کلی ، آگاهی نوشتاری به تشخیص قواعد ویژگی های زبان نوشتاری کودکان اشاره می کند، آگاهی صورت نوشتاری، شامل توانایی کودکان برای درک و شناختی است که واژه ها در نوشتن با گفتار مطابقت دارند و اینکه آنها باید با گفتگوی جهت دار مطابقت داشته باشند.

• کودکان دارای آگاهی صورت نوشتاری، می فهمند که نوشته ها، نه تصویرها، واژه ها را در صفحه نشان می دهند و اینکه نوشته ها در زندگی آنها استفاده های عملی بسیار دارند. آگاهی الفبا به توانایی کودکان برای تشخیص و نامیدن حروف الفبا به صورت جداگانه و درون محتوای واژه ها اشاره می کند. این امرمثل یک لیست طولانی مهارت های جداگانه به نظر می رسد، اما در حقیقت، همان طور که کودکان یاد می گیرند چطور از کتاب ها استفاده می شود، به طور هم زمان این آگاهی ها نیز پرورش داده می شوند.

• مهم است توجه کنیم پیشرفت آگاهی صورت نوشتاری و الفبای کودکان، طبیعی نیست، بلکه شناختی است که از طریق مداخله عمدی و مستقیم به وسیله بزرگسالان، مراقبان و دیگرانی که برای شناسایی حروف، بخش هایی از کتاب و عملکردهای بسیار صورت نوشتاری وقت صرف می کنند، گسترش می یابند. این واقعیت که این مهارت ها طبیعی نیستند، بی واسطه و مستقیم هم نیستند ، کودکانی با دسترسی گسترده به کتاب و نوشتار و بزرگ سالانی که در مورد کتاب و نوشتار صحبت می کنند، ممکن است به نظر برسد این اطلاعات مقدماتی را به طور طبیعی رشد و توسعه می دهند و این امر می تواند باعث شود معلمان پیش دبستانی انتظار داشته باشند دیگر کودکان هم همین اطلاعات را گسترش دهند. در واقع، شناخت کودکان از آگاهی صورت نوشتاری و الفبا دارا می باشند، محدود می شود. نظر به اینه کودکانی که وارد پیش دبستانی و سپس کلاس های مهد کودک می شوند دارای تجربه ها و در معرض صورت نوشتاری متفاوت وسیقی قرار داشته اند، معلمان پیش دبستانی، همان طور که برای جلب توجه به عملکرد و اهداف نوشتاری فعالیت های یادگیری را برنامه ریزی و اجرا می کنند، باید نسبت به این تفاوت ها توجه کرده و مواظب باشند، خبر خوب این است کودکانی که قبل از پیش دبستانی این تجربه ها را نداشته اند، می تواند آنه ها را در طی دوره پیش دبستانی کسب کنند.

منبع : پیشرفت املاء کودکان

والدین یادگیری را بالا میبرند و می توانند به موفقیت کودک در مدرسه کمک کنند.

زبان اول کودک خود را تمرین کنید

اگرچه یادگیری زبان انگلیسی مهم است به همان اندازه مهم است که کودک شما به صحبت کردن زبان اول خود ادامه دهد. این به او کمک خواهد کرد که انگلیسی را سریعتر یاد بگیرد. مهارتهای خوب در صحبت زبان در خانه اعتماد به نفس را خواهد ساخت. اینجا تعدادی کار هست که شما میتوانید با کودک به زبانی که در خانه صحبت میکنید انجام بدهید:

• با یکدیگر صحبت کنید و تجارب خانواده را به اشتراک بگذارید
• نامه هایی به اعضای خانواده بنویسید
• تکالیف مدرسه را باهم مرور کنید
• موضوعات متفاوت را بخوانید
• در مورد کتابها، فیلم ها، برنامه های تلویزیونی و اتفاقات بحث و گفتگو کنید
• در یک کتابخانه عمومی ثبت نام کنید
• اغلب به کتابخانه عمومی سر بزنید و کتابهایی را به زبان اول کودکتان یا انگلیسی امانت بگیرید
• علایق و سرگرمی های کودکتان را تشویق کنید

برای آموزش کودک خود بیشتر بخوانید:

آموزش کودک و نوجوان

اگر کودک شما در دوره ابتدائی است، اینجا روشهایی وجود دارد که شما می توانید به آنها برای موفقیت در مدرسه کمک کنید.

• اشعار کودکانه و ترانه هایی را بهمراه حرکات دست در زبان انگلیسی و زبان اول خود بگویید.
• با کودکتان برای او هر روز در زبان انگلیسی و یا زبان اول خود بخوانید ( حداقل ده دقیقه در روز)
• به کودکتان نشان دهید شما چگونه نوشتن را استفاده می‌کنید.
• فرصتهایی را برای نمایش نام کودکتان پیدا کنید
• به جای صدای حروف از نام حروف استفاده کنید
• حروف مغناطیسی را برای خانواده جهت نوشتن و خواندن پیامها تامین کنید
• یک محیط کار تعریف شده واضح را فراهم کنید و مصالح ضروری را تامین کنید جهت تمرین زودهنگام خواندن و نوشتن.
• اتفاقات و افراد داخل کتاب را با ایده ها و تجارب خود مقایسه کنید.
• از یک تخته پیام رسانی برای ارتباط با اعضای مختلف خانواده استفاده کنید و حرف ها و پیام های خود را روی ان به صورت روزانه بنویسید.
• به اعضای خانواده نامه، کارت تبریک و پیام بنویسید و انها را تشویق به جواب دادن کنید.
• جدول متقاطع کلمات ساده و پازل جستجوی کلمه را امتحان کنید.

منبع : کمک به یادگیری زبان کودک (۳ تا ۷ ساله)

برونشیت در کودکان به صورت اپیدمی، بیشتر در کودکان کمتر از ۲۴ ماه و بین ۲ تا ۶ ماه رخ می دهد. ویروس از مجرای تنفسی فوقانی به نایژه میانی و کوچکتر پخش می شود و باعث پاسخ التهابی می شود. عفونت ممکن است در نوزادانی که مادرانشان سیگار می‌کشند شایع‌تر باشد، به‌ویژه اگر مادر در دوران بارداری نیز سیگار می کشیدند. به نظر می رسد کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر تحت تأثیر این ویروس قرار می گیرند.

برونشیت چیست؟

برونشیت بیشتر در اثر عفونت های زیر ایجاد می شود:

• ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
• ویروس سرماخوردگی
• ویروس پاراآنفلوانزا
• سایر ویروس ها

عفونت با هر یک از این ویروس ها می تواند باعث التهاب راه هوایی شود. این امر راه های هوایی را باریک می کند و جریان هوا را به داخل و خارج از ریه ها کاهش می دهد، در موارد شدید، سطح اکسیژن در خون پایین آمده و این باعث علائمی می شود که در ادامه ذکر شده است.

علائم و نشانه های برونشیت

برونشیت با علائمی مانند سرماخوردگی شروع می شود که شامل:

• آبریزش بینی
• عطسه
• تب خفیف
• سرفه

پس از چند روز به مرور کودکان دچار مشکل تنفسی شدید می‌شوند و تنفس سریع‌تر و سرفه بدتر می‌شود. بازدم کودک اغلب با صدای بلند ( خس خس سینه ) همراه است، البته اکثر کودکان فقط علائم خفیف دارند و هوشیاری، شادی و اشتهای خوبی دارند.

کودکانی که به صورت شدید تر مبتلا به بیماری می شوند، تنفس سریع و کم عمقی دارند که عضلات تنفسی را تحت فشار قرار می دهد و باعث گشاد شدن سوراخ های بینی می شود، به دلیل استفراغ و نوشیدن ضعیف، دچار کم آبی شوند و اغلب تب بالایی دارند. برخی از کودکان نیز دچار عفونت گوش می شوند.

پیشنهاد مشاور: دلایل اصلی گریه نوزادان

نوزادان نارس یا کودکان خردسال کمتر از ۲ ماه گاهی اوقات دچار دوره هایی می شوند که در آن تنفس برای مدت کوتاهی متوقف می شود (آپنه). در موارد بسیار شدید و غیرعادی، کودک ممکن است به دلیل کمبود اکسیژن، اطراف دهانش کبود شود.

پیشگیری

بهترین راه برای پیشگیری از برونشیت در کودک نوپا این است که از تماس با افرادی که سرماخورده یا آنفولانزا دارند خودداری کنید. ویروس یا از طریق قطرات موجود در هوا (حدود ۲ تا ۳ متر) به عنوان مثال از طریق عطسه یا سرفه یا از طریق تماس با اشیاء آلوده منتقل می شود.

در حالت ایده آل، افراد بیمار باید حداقل سه متر از نوزاد فاصله بگیرند. این ویروس می تواند چندین ساعت روی اشیایی مانند اسباب بازی ها، حیوانات عروسکی یا کتاب زنده بماند.

سایر اقدامات احتیاطی عبارت هستند از:

• پنجره ها را در هوای مناسب باز کنید تا هوای خانه تازه شود.
• از مکان‌های پرتردد خودداری کنید (وسایل نقلیه عمومی، مهدکودک‌ها، مراکز خرید و غیره)
• دست‌های خود را مرتب بشویید.
• تماس با افرادی که تب یا سرماخوردگی دارند را محدود کنید. اگر کودک شما تازه متولد شده است، به خصوص نوزاد نارس، از بودن در اطراف افراد مبتلا به سرماخوردگی خودداری کنید.
• در صورت سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانید. دستمال را دور بیندازید. سپس دستان خود را بشویید. اگر آب و صابون در دسترس نیست، از ضدعفونی کننده دست استفاده کنید
• کودک خود را از هر کسی که سرماخوردگی، تب یا آبریزش بینی دارد دور نگه دارید.

تشخیص

عفونت که در ابتدا به صورت سرفه و احتقان بینی ظاهر می شود و ممکن است با یک سرماخوردگی ساده اشتباه گرفته شود. ولی ویژگی هایی مانند کاهش اشتها و مشکل در بلع ناشی از مشکلات شدید تنفسی. هنگامی که اولین علائم ظاهر می شود به دلیل برونشیت کودک رخ می دهد.

پیشنهاد مشاور: افزایش ایمنی نوزاد و کودک

علاوه بر این، صداهای مشخصه ای در حین تنفس ممکن است به دلیل درگیری راه های هوایی به دلیل وجود مخاط و التهاب آن ظاهر شود، به همین دلیل صدای تنفس از علائم برونشیت در کودکان است.

در این هنگام ویزیت مهم است: اگرچه درمان خاصی وجود ندارد، اما با تشخیص به موقع علائم و با مداخله سریع اطفال می توان از بستری شدن در بیمارستان جلوگیری کرد که در صورت بدتر شدن پویایی تنفسی ناشی از برونشیولیت ضروری است.

آیا برونشیت خطرناک است؟

منبع : برونشیت در کودکان